سالها پیش، خالکوبی نمادی برای افراد شرور و اوباش به حساب می آمد، اما این روزها با جلب نظر جوانان به سوی تاتو به خصوص افراد مشهور این مسئله به نمادی برای زینت و زیبایی تبدیل شده است!
گروه فرهنگی آناج: خالکوبی یا تتو واژهای است که برای ایجاد طرح بر روی پوست بدن با استفاده از رنگهای طبیعی یا شیمیایی استفاده میشود. خالکوبی تاریخچهای دیرینه در تاریخ بشریت دارد و هر قوم و قبیلهای بنا به دلایل مختلف فرهنگی، مذهبی، منطقهای از طرحهای انحصاری خاصی استفاده میکردهاند که این طرحها دارای معانی مشخصی برای هر قومیتی بوده است. در ادیان اسلام و یهودیت خالکوبی بر روی بدن نکوهش شده است. در ایران قدیم نیز خالکوبی در بین پهلوانان و اوباش رواج داشت اما امروزه این فرهنگ تغییر کرده و به یکی از نمادهای مدگرایی در شهرهای بزرگ مبدل گشته است.
سالها پیش، خالکوبی نمادی برای افراد شرور و اوباش به حساب می آمد، اما این روزها با جلب نظر جوانان به سوی تاتو به خصوص افراد مشهور این مسئله به نمادی برای زینت و زیبایی تبدیل شده است! ورزشکاران و سلبریتیها سردمداران این عرصه هستند که هر مجالی را برای عرض اندام مغتنم میشمارند. از زمین فوتبال گرفته تا شبکههای اجتماعی و حتی نشستهای خبری! در این میان البته بانوان نیز از این غافله عقب نماندهاند.
برخی از آرایشگاههای زنانه در کلان شهرها با وجود ممنوع بودن این کار به صورت غیرقانونی به این امر مبادرت میورزند و درآمد قابل توجهی نیز از این راه کسب میکنند و مشتریمداری را عامل تن دادن به این کار عنوان مینمایند.
در کنار آرایشگاه ها مراکز خاصی نیز به ارائه انواع خدمات تتو می پردازند و این کار به یک صنعت درآمد زا برای برخی افراد بدل گشته است. انجام یک خالکوبی کوچک با طرحی ساده بر روی بدن از 100 هزار تومان تا یک میلیون تومان هزینه در بر دارد . در کنار هزینههای گزافی که برای این کار صرف میشود، در بسیاری از موارد سلامت فرد را به مخاطره میاندازد.خالکوبی خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای خطرناک همچون هپاتیت، ایدز و سایر بیماری های خونی را دارا است و در عین حال بسیاری از افراد پس از خالکوبی دچار بسیاری از حساسیتهای پوستی میشوند. علاوه بر این عوامل ، سرطانزا بودن رنگهای مورد استفاده در تتو به اثبات رسیده و رنگهای طبیعی بیش از رنگهای شیمیایی این خطر را ایجاد میکنند که به دلیل تجزیه این رنگها در بدن انسان عنوان شده است.
حال این سوال مطرح است که چرا ایرانیان با وجود پشتوانه فرهنگی و مذهبی قوی و با وجود این همه خطر و عارضه به چنین مواردی تمایل پیدا میکنند و علاوه بر بی توجهی به جنبههای بهداشتی موضوع به جنبههای شرعی و عرفی آن نیز بی توجه هستند و بانوان جامعه ای اسلامی با ولع سیری ناپذیر به سمت خالکوبی میروند؟
دکتر اکبر مهری در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی آناج با بیان این که هر رفتاری که خارج از عرف جامعه باشد نوعی ناهنجاری است اظهار داشت: خالکوبی در فرهنگ و جامعه ما نوعی ناهنجاری تلقی میشود چرا که عرف و قانون ما خالکوبی را به عنوان یک رفتار سالم معرفی نمیکند، در بافت فرهنگی-اجتماعی ما این رفتار ناهنجاری تلقی میشود.
وی در مورد علل این ناهنجاری بیان کرد: اگر این رفتار در نوجوانها صورت بگیرد بیشتر نوعی جلب توجه و کنجکاوی است و علتهای آن نیز ویژگیهای شخصیتی فرد مانند هیجان طلبی و تنوع طلبی میباشد.
متخصص حوزه روانشناسی در خصوص نمود این ناهنجاری در زنان و دختران ابراز کرد: این رفتارها نوعی رفتارهای غرب مدارانه و تقلید و الگو برداری نادرست و نوعی هویت یابی از دیگران است.
وی با بیان این که وقتی این ناهنجاری در بانوان طبقه پایین جامعه رخ میدهد نوعی رفتار اعتراضی است، گفت: وقتی این رفتار در زنان طبقه پاییین جامعه یا دختران فراری و زنان مطلقه نمود مییابد نوعی رفتار مقابلهای است و آن را نوعی تقابل با فردی که چنین وضعیتی را برایشان فراهم کرده میدانند، این فرد میتواند پدر، برادر، همسر، محله یا افراد جامعه باشد.
مهری افزود: در بانوان با تمکن مالی بالا نمود ناهنجاری با نام خالکوبی دنباله روی از مد و نوعی پیروی کورکورانه از برخی افراد مطرح در جهان مانند سلبریتیها است، قشر بالا در واقع برای مد شدن و متفاوت دیده شدن این کار را انجام میدهند.
وی با بیان این که ما نتوانسته ایم الگو های مناسبی را برای زنان تعریف کنیم ابراز داشت: مثلا یک مجری تلوزیونی خانم که طرفداران بسیاری نیز در بین بانوان جامعه در رده های سنی مختلف دارد و بسیاری از نوجوانان و جوانان را به حجاب علاقمند کرده و به نوعی به الگویی در جامعه بدل گشته با انجام رفتاری خلاف این امر، تمام الگوهای سالمی که برای طرفدارانش ایجاد گشته بود میشکند.
مهری افزود: پس ما اگر در معرفی الگوهای سالم تلاش نکنیم یا الگوهای سالم را درست معرفی ننماییم، به طور مثال حضرت فاطمه(ع) که الگوی تمام بانوان مسلمان است را به گونه ای معرفی میکنیم که به نظر غیر قابل دسترس می آید و جوان خود را حتی در نزدیکی این لگو نیز احساس نمیکند بانوان ما به سمت الگو های قابل دسترس و در بسیاری از موارد نامناسب خواهند رفت.
این کارشناس در امور روانشناسی با بیان این که در صورت قابل دسترس نبودن الگو ها افراد به سمت الگو های دست یافتنی میروند، افزود: مردم به سمت الگوی دسترس پذیر میروند و چون در یک موضوع این فرد برایشان قابل قبول است سایر رفتارهای او را نیز بدون قید و شرط دنبال میکنند.، امروزه این الگوهای دسترس پذیر افرادی مانند خواننده ها و بازیگران هستند که نمی توانند در تمام زمینه ها الگو های مناسبی باشند.
وی با بیان این که عقلانی سازی رفتارها و پر رنگ کردن عقاید دینی میتواند از این ناهنجاری جلوگیری کند خاطر نشان ساخت: این افراد با این نوع استنباط که این بدن خود من است و من اختیارش را دارم به توجیه کارشان می پردازند، ولی اگر مذهب و جلوههای واقعی فرهنگ اسلامی در جامعه نهادینه شود هرگز پی این امور نمی روند.
پایان قصه همه خالکوبیها و تاتوها البته برای همه روشن است و اغلب همه به دلایل مختلف تغییر سلیقه می دهند و به فکر پاک کردن تاتو می افتند. اما پاک کردن این طرح ها کار ساده ای نیست. به گفته بسیاری از تاتوکارها طرح ها را تنها می توان با طرح دیگری جایگزین کرد و این تاتوهای دائم قابل پاک کردن نیست.