خانواده‌ها باید روش کنترل تنش‌های روانی جوانان را بیاموزند
معاون اجتماعی وزارت بهداشت گفت: میزان آگاهی جامعه و خانواده‌ها درباره خودکشی و کنترل تنش‌های روانی جوانان را می‌توان با استفاده از روش‌های غیرمستقیم افزایش داد. خانواده‌ها باید بیاموزند که چگونه روابط نزدیک‌تری با فرزندان خود برقرار کنند.
به گزارش پایگاه معاونت اجتماعی وزارت بهداشت؛ سید محمد هادی ایازی درباره برنامه ملی پیشگیری از خودکشی افزود: بر اساس اقدامات وزارت بهداشت که با همکاری بین‌بخشی دستگاه‌های دیگر و به خصوص رسانه‌ها انجام شده، اتفاقات خوبی در راستای پیشگیری از خودکشی در کشور انجام شده و آمارها نیز این موضوع را تایید می‌کند.
وی با بیان اینکه باید به موضوع پیشگیری از خودکشی توجه ویژه‌ای کرد، افزود: خانواده‌ها به خصوص با گروه نوجوانان و جوانان باید ارتباط بیش‌تری داشته باشند و ارتباط این گروه با حوزه‌های اجتماعی تقویت شود، زیرا می‌تواند در راستای پیشگیری از خودکشی نقش مناسبی داشته باشد.
ایازی در پاسخ به این سوال که رسانه‌ها تا چه میزان باید به موضوع پیشگیری از خودکشی بپردازند، اظهار کرد: میزان آگاهی جامعه درباره خودکشی را می‌توان با استفاده از روش‌های غیرمستقیم افزایش داد، اما اینکه به صورت مستقیم به موضوع خودکشی بپردازیم، بر اساس تجربه‌های جهانی و مطالعات روانپزشکان و روان‌شناسان، تاثیرات نامناسبی خواهد داشت.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: حتی پرداختن مستقیم به موضوع خودکشی در رسانه‌ها می‌تواند روی برخی از گروه‌ها که دچار مشکلات و اختلالات روانی و افسردگی هستند تاثیر نامناسبی بگذارد و حتی گروهی را ترغیب به انجام این کار کند. در نتیجه رسانه‌ها باید به صورت غیرمستقیم به موضوع پیشگیری از خودکشی بپردازند.
بر اساس گفته کارشناسان، عواملی مثل اختلالات روانی به ویژه خلقی، افسردگی و دوقطبی، اختلالات اضطرابی، سوءمصرف مواد مخدر و مصرف الکل منجر به اقدام به خودکشی می‌شود.
عوامل محیطی و اجتماعی نیز در این راستا موثر هستند. عواملی مثل از دست دادن روابط عاطفی، بیکاری، مشکلات اقتصادی، فقر، مشکلات در محل کار یا تحصیل، نبود حمایت‌های اجتماعی و تنهایی نیز از جمله موارد منجر به خودکشی است.
هفته گذشته احمد حاجبی مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت در دومین همایش ملی پیشگیری از خودکشی که در مرکز همایش‌های رازی تهران برگزار شد، گفت: بر اساس آخرین آمارهای رسمی اعلام شده از طرف سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۸ میانگین میزان فوت ناشی از خودکشی ۱۰.۶ در هر صد هزار نفر جمعیت جهان را نشان می‌دهد. میزان اقدام به خودکشی نیز ۲۰ تا ۳۰ برابر میزان فوت ناشی از آن است.
وی گفت: در کشورهای با درآمد بالا، سهم زنان در فوت ناشی از خودکشی ۲۵ درصد است، اما در کشورهای با سطح درآمد پایین و متوسط این سهم ۴۰ درصد است. بالاترین میزان اقدام به خودکشی نیز در دنیا در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال است.
حاجبی با اشاره به شایع‌ترین روش‌های اقدام به خودکشی منجر به فوت در جهان، ادامه داد: مسمومیت با سموم، حلق آویز کردن، استفاده از اسلحه گرم از جمله این موارد است. در خاورمیانه آمار خودکشی به علت وجود کشورهای اسلامی در این منطقه و حرام بودن خودکشی در اسلام، کمتر است، اما از طرفی میزان ثبت و گزارش این نوع حادثه نیز در منطقه خاورمیانه پایین است.
مدیرکل دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت بیان کرد: وضعیت ایران نیز به این شکل است که خودکشی در سال ۹۶ بر اساس آمارهای پزشکی قانونی، ۵.۷ درصد در هر هزار نفر جمعیت اتفاق افتاده و بیش‌ترین آمار خودکشی نیز مربوط به استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه است. آمارهای سازمان پزشکی قانونی منبع ثبت اعلام وزارت بهداشت برای میزان خودکشی است که البته آمار میانگین جهانی بسیار بیش از این رقم است.
حاجبی افزود: میزان اقدام به خودکشی در زنان بالاتر از مردان اما فوت ناشی از خودکشی در مردان بالاتر است.
وی با بیان اینکه مدیریت خودکشی و کاهش موارد اتفاق ناشی از آن به علت پیچیدگی‌ها و تعاملات بسیار پیچیده آن، دشوار است، اظهار کرد: عوامل زیستی، عوامل محیطی و حوادث بر بروز خودکشی موثر هستند. مسائل خلقی از جمله افسردگی و هورمونی در زنان، میزان اقدام به خودکشی را در آن‌ها افزایش می‌دهد. عوامل زیستی دیگری مثل گروه سنی نیز در بروز خودکشی موثر است که بخشی از این موضوع به علت تکامل مغز افراد تا سن ۲۵ سالگی است.
وی گفت: یکی از فرضیه‌ها درباره خودکشی مربوط به همین موضوع تکامل مغز است. البته مواد مخدر، روانگردان و الکل به صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌توانند به عنوان عوامل زیستی در اقدام به خودکشی موثر باشند.
مدیرکل دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت گفت: محیط ناامن فردی و اجتماعی، فقر و بیکاری، دسترسی به روش‌های خطرناک و شرایط اقلیمی نیز به عنوان عوامل محیطی بر بروز خودکشی موثر هستند. وقتی می‌گوییم وزارت بهداشت نمی‌تواند به تنهایی در این راستا موفق باشد، فکر می‌کنند شانه خالی می‌کنیم. در حالی‌که باید همکاری بین‌بخشی در این راستا برای کاهش عوامل محیطی موثر بر خودکشی وجود داشته باشد.
حاجبی بیان کرد: هر قدر قبل از بهبود وضعیت اقتصادی، زیرساخت‌های توسعه و سلامت روان بهتر باشد، شانس اینکه با بهبود وضعیت اقتصادی، خودکشی کنترل شود بیش‌تر خواهد بود.
وی با اشاره به تاثیر حوادث زندگی بر انجام خودکشی اظهار کرد: سابقه خودکشی در نزدیکان نیز به دو شکل یادگیری روش و افسردگی ناشی از آن در بروز خودکشی موثر خواهد بود. از طرفی اگر اخبار خودکشی در رسانه‌ها به درستی منعکس نشود نیز می‌تواند به عنوان یک عامل خطر در بروز خودکشی عمل کند.
علی رضا کاهانی، معاون پژوهشی سازمان پزشکی قانونی نیز در این همایش گفت: بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت، خودکشی ۱۴ درصد از علل مرگ و میرهای جهان را تشکیل می‌دهد و پانزدهمین علت مرگ به شمار می‌رود و ایران از نظر این حادثه در رتبه ۱۵۰ جهان قرار دارد.
وی افزود: سازمان پزشکی قانونی علاوه بر وظایف خود، حدود ۱۰ سال است که به تجزیه و تحلیل آمار مرتبط با آسیب‌های اجتماعی می‌پردازد. به همین علت کتابچه‌هایی درباره قربانیان ناشی از حوادث رانندگی و مرگهای غیرطبیعی منتشر کردیم.
معاون پژوهشی سازمان پزشکی قانونی ادامه داد: یکی از وظایف سازمان پزشکی قانونی بررسی فوت شدگان در مرگهای غیرطبیعی است. این سازمان با بررسی‌هایی که انجام می‌دهد، علت فوت را مشخص می‌کند.
کاهانی بیان کرد: در بررسی‌های ۱۰ ساله انجام شده از سال ۸۷ تا ۹۷ مشخص شد که ۳۳ هزار و ۶۵۴ نفر فوت‌های ارجاع شده به سازمان بر اثر اعتیاد، ۳۸ هزار و ۵۶۰ نفر مشکوک به خودکشی و ۲۴ هزار و ۱۲۳ نفر موارد مشکوک به دیگرکشی بوده است.
وی با بیان اینکه تعداد متوفیان مشکوک به خودکشی در تهران ۵ هزار و ۱۹۱ نفر طی ده سال اخیر بوده، افزود: کمترین میزان خودکشی نیز در استان خراسان جنوبی با ۱۰۷ مورد اتفاق افتاده است.