روز جهانی بدون خودرو فرصتی مناسب برای ترویج دوچرخه سواری و پیاده روی
تهران- ایرنا- 31 شهریور مصادف با 22 سپتامبر، به عنوان «روز جهانی بدون خودرو» نامگذاری شده و یک روز بدون خودرو، خودروسواران را تشویق می کند تا در سال، یک روز از اتومبیل استفاده نکنند و فرصتی مغتم برای ترویج دوچرخه سواری و پیاده روی است.
به گزارش ایرنا از پایگاه اینترنتی سازمان حفاظت محیط زیست، این رویدادِ سازماندهی شده در جهان، در برخی از شهرها و کشورها اجرا می‌شود. به گزارش واشنگتن پست، هدفِ این رویداد' ارتقای کمی و کیفی حمل و نقل عمومی، ترویج و توسعه دوچرخه سواری و پیاده روی' است. در این کمپین، مردم تشویق می‌شوند سفرهای شهری خود را با استفاده از وسایل نقلیه عمومی انجام دهند و در صورتی که محل کارشان به محل سکونت نزدیک است، در خریدهای روزانه خود، از دوچرخه استفاده کرده یا پیاده روی کنند.
اولین کمپین ملی در سال 1997 در بریتانیا، توسط انجمن حمل و نقل محیط زیست افتتاح و در فرانسه در سال 1998 با شعار'من، بدون ماشین در شهر' دنبال و در سال 2000 به عنوان یک ابتکار عمل، توسط کمیسیون اروپا در سراسر اروپا به رسمیت شناخته شد.
در همان سال کمیسیون اروپا، این برنامه را از یک روز به یک هفته، گسترش داد. همچنین از سال 2000 میلادی روزهای بدون خودرو، با برنامه روز جهانی بدون رانندگی، که توسط Carbusters در شبکه جهانی Carfree، راه اندازی شده است، با همکاری مشترک برنامه 'روز جهانی اتومبیل ها'، شبکه 'روز زمین' و روز جهانی' اتومبیل های آزاد'، همکاری می کنند.
لیست رویدادهای روز جهانی بدون خودرو ( world carfree day ) برای علاقمندان در آدرس infocarfreeday.net قابل دسترسی است.
در میان مناسبت های جهانی زیادی که در تقویم وجود دارد، روز جهانی بدون خودرو، از جمله مناسبت هایی است که در دو سال گذشته، در ایران نیز مورد توجه خاص قرار گرفته است.
برنامه راهبردی پویش 'سه شنبه های بدون خودرو'، برای نخستین بار در شهرستان اراک توسط «کوروش بختیاری» یکی از فعالان محیط زیستی، آغاز شد و بازتاب چشمگیری در سطح کشور یافت.
در بهمن 1394 با تشکیل ستاد اجرایی این پویش در'دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان'، تدوین آئین نامه، شیوه نامه های اجرایی و تفاهم‌نامه های مربوط، با همکاری'کمیته دوچرخه سواری همگانی کشور'و'دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست' کشور پیگیری شد.
پویش سه شنبه های بدون خودرو، کمپینی است با هدف استفاده کمتر از خودروهای تک سرنشین تا از این طریق شهروندان، دست‌کم یک روز در هفته، به‌جای استفاده از خودروی شخصی، گزینه های مفیدتری مثل دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و استفاده از خودروی اشتراکی را برای انجام کارهای روزمره، جایگزین کنند.
ستاد اجرایی این پویش، در دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران، با هدف توسعه فرهنگ زندگی در شهرهای دوستدارِ سلامت و محیط زیست، تأسیس شد تا با نظارت و هماهنگی 31 دفتر محیط زیست و توسعه پایدارِ اداراتِ کلِ ورزش و جوانان استان‌های کشور (به عنوان دبیران استانی این ستاد) این هدف را در سراسر کشور دنبال کند. پس از بررسی‌های لازم، موارد مذکور به تأیید دکتر رضا شجیع، رییس دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان، رسید و از فروردین ماه 1395 ، به صورت رسمی فعالیت خود را در این وزارتخانه آغاز کرد.
برخی از ویژگی های سه شنبه های بدون خودرو
1. کاهش وسایل نقلیه موتوری به عنوان اصلی‌ترین مولد آلاینده‌ها و منتشر کننده گازهای سمی همچون co2 و کاهش آلودگی هوا و صدا، تردد و هزینه ها و خسارات فراوان ناشی از آنها مانند گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی، آسیب بیشتر به لایه‌ی ازن، بیماری، مرگ و میر، ناهنجاری‌های اجتماعی و .....
2 . ایجاد نشاط و سلامت جسمی و روحی شهروندان در راستای توسعه شهرهای سالم.
3. توسعه فرهنگ پیاده‌روی و دوچرخه سواری به عنوان یک شیوه کارآمد جابه‌جایی در مسافت های کوتاه و کاهش تردد خودروهای تک سرنشین.
4 . صرفه‌جویی اقتصادی خانوار و جامعه در مصرف سوخت و هزینه‌های غیرضرور.
5. اشتغال‌زایی از محل توسعه‌ی خدمات حمل و نقل عمومی، خدمات شهری مرتبط با دوچرخه‌سواری وپیاده‌روی.
تلاش، روشنگری و پیگیری های دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و استقبال سازمان های مردم نهاد محیط زیستی، نقش قابل توجهی در ترویج و گسترش پیام این کمپین همگانی داشته است.
نباید این نکته را از نظر دور داشت که در کشور ما، این طرح با مشکلات و موانعی روبه رو است که موفقیت کامل آن، نیاز به اقدامات زیرساختی مهمی دارد.
مهمترینِ آنها گسترش کمی و کیفی حمل و نقل عمومی، بازمهندسی مبلمان شهری بر مبنای انسان محوری به جای خودرومحوری (که شامل ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه سواری و پیاده راه است) و به موازات آنها، فرهنگ سازی و گسترش تفکر توجه به مصالح و منافع عمومی و همگانی به جای منافع فردی و ترویج رفتارهای دوستدار محیط زیست و سلامت که صد البته، زمانی اثرگذار و نتیجه بخش خواهد بود که در عملکرد و رفتار دولتمردان، نخبگان، فرهیختگان، هنرمندان، ورزشکاران و افراد برجسته جامعه، قابل مشاهده باشد.
در مدت دو سالی که از شروع این پویش می گذرد، تعدادی از بخش های دولتی و ادارات و سازمان ها، بانک ها و شرکت مترو، افراد سرشناسی مانند شهردارهای برخی از شهرهای بزرگ و کوچک، استانداران و افراد نظامی و انتظامی هم افزون بر فعالان اجتماعی، فرهنگی و هنری، از سه شنبه های بدون خودرو حمایت کرده‌اند.
امیدواریم با برطرف شدن موانع موجود، تردد خودروها به خصوص خودروهای تک سرنشین در کشور، روز به روز کاهش یافته و با کاهش آلودگی هوا، از خسارات و هزینه های هنگفت ناشی از آن نیز کاسته شده و آسمان آبی همراه با نغمه‌های دلنشین پرندگان زیبا، به شهرهای کشور بازگردد و به این ترتیب از جامعه ای سالم با مردمانی تندرست و شاد برخوردار شویم و میراث شایسته ای برای فرزندانمان به یادگار بگذاریم.